Het woord kata betekent vorm of patroon. Een kata is een opeenvolging van technieken vanuit één of meer standen, waarbij naar verschillende richtingen wordt bewogen. Het aantal bewegingen en de volgorde daarvan zijn erg nauwkeurig vastgelegd. De balans tussen aanvallende en verdedigende technieken, de houdingen, de richting en de uitvoering van de bewegingen geven elke kata zijn eigen specifieke karakter. De uitvoering van Kata’s zorgt ervoor dat de traditionele vechttechnieken worden aangeleerd. Balans, coördinatie, ademhaling en concentratie wordt bij het oefenen van de Kata’s ontwikkeld. Kata’s zijn, als ze goed worden uitgevoerd, niet alleen bijzonder goede lichamelijke oefeningen maar ook een effectieve manier van complete geest- en lichaamstraining.

Kata’s kennen het Ren Ma principe, wat staat voor altijd poetsen. Dit betekent dat de bewegingen van kata’s veelvuldig en geconcentreerd geoefend moeten worden om de Kata meester te worden. Telkens wanneer een kata gelopen wordt, wordt hij figuurlijk opgepoetst, verder gepolijst tot perfectie. Concentratie, toewijding en oefening zorgen ervoor dat een hoger niveau van leren wordt bereikt, een niveau waarbij een kata zo geïntegreerd is in de onderbewuste geest dat een goede uitvoering ervan een vanzelfsprekendheid wordt. Dit wordt door Zen-meesters Mushin of geen geest genoemd. Wat eens bewust werd getraind wordt nu spontaan uitgevoerd.

Mas Oyama, de stichter van Kyokushin, zei dat men karate moet zien als een soort taal waarin de Kihon, de basistechnieken, geleerd kunnen worden als de letters van het alfabet. Kata slaat dan op de woorden en de zinnen en Kumite vormt de gesprekken. Oyama geloofde dat het beter is één kata goed te leren dan veel kata's half.

Naast een trainingsmethode is het uitvoeren van een kata voor de karateka ook een manier om respect te betonen aan de geschiedenis en tradities van Kyokushin, Karate, en de Japanse vechtskunsten in het algemeen.